تاریخچه گاوبازی

گاوبازی یکی از سنتهای شناخته شده و در عین حال، بسیار بحث برانگیز در دنیا است. یکی از ارکان اصلی این مراسم گاووحشی است. نسل این گاوها به حیوانی وحشی شبیه گاوامروزی و بسیار بزرگتر ار آن بر می گردد که آن زمان در اروپای مرکزی بسیار زیاد بودند و در سال 1627 منقرض شدند و به طور انحصاری در اسپانیا ساکن نبودند، ولی زیستگاه اصلی آنها در این کشور است تا آنجا که امروزه نسل این گاوها حفظ شده است.
در بیبلیا[1] شواهدی بر ذبح گاوهای وحشی در هولوکاست[2] عدالت الهی دیده شده است که گاو را سمبل قدرت، وحشی گری و ستیزه جویی می دانستند. همین طور شواهدی از هولوکاست مذهبی که عبری ها جشن می گرفتند، پیدا شده است. ذبح این گاوهای وحشی به این صورت بوده که آنها را در مقابل دید همگان به مبارزه می طلبیدند تا اینکه کشته شوند. برخی از شواهد تاریخی مهم، مبنی بر تمرینات شکارآن گاوهای وحشی که فقط پادشاهان حق انحصاری شکار حیوانات بزرگ را داشتند، بود که در آن به رویارویی گاوها می پرداختند و علاوه بر قدرت فیزیکی گاو، هوش و مهارت آن هم برایشان بسیار مهم بوده است. شاید این سنت های باستانی را بتوان ریشه گاوبازی های امروزی به حساب آورد.
پیشینه تاریخی میدان گاو بازی نیز به سیرک رم باستان باز میگردد. با این وجود، به نظر می رسد که در دوره های خیلی قدیمی تر این سنت اوج گرفته باشد تا به آنجا که اقوام سلتیبریک[3] در معابد شان ذبح گاوهای وحشی را جشن می گرفتند و این کار را به افتخار خدایانشان انجام می دادند. امروزه در استان سریا[4] نزدیک نومانسیا[5] هنوز هم بقایای معبدی که اینگونه مراسم در آن برگزار می شد، وجود دارد. البته نباید تاثیر علاقه اقوام گرکورومانا[6] ها به سیرک را نادیده گرفت تا جایی که ویژگی در معرض دید عموم قرار دادن، به آنها نسبت داده شده و آنها با تبدیل کردن این کار به عنوان سرگرمی، نقش دیگر سنت ها مانند مراسم مذهبی و یا هولوکاست مذهبی را کم رنگ کردند.
تنها استثنای تاریخی در این مراسم و این میزان علاقه به گاوبازی در قسمت مسلمان نشین اسپانیا دیده شده زیرا آنها اینگونه جشن ها را زشت و ناپسند می شمردند. در عین حال، در اسپانیای قرون وسطي این سنت به عنوان سرگرمی رواج داشت و در سطح بالاتر در طبقه اشراف زادگان به عنوان یک نوع ورزش شناخته شده بود. گاو باز سوار بر اسب درحالی که به دستش چوبی نیزه دار گرفته است مقابل گاو وحشی به مبارزه می پرداخت و با این نمایش می خواست مهارت خود در زمینه اسب سواری را نیز به رخ دیگران بکشد. این مرحله که به اسم «موفقیت نیزه» معروف بود امروزه به نام جنگ گاو نر وحشی تغییر یافته است. در رابطه با همین موضوع گاوباز مشهور آنتونیو کانیرو[7] کسی است که لقب گاوبازی نوین را به او داده اند و نام خانوادگی اش برگرفته از همان مرحله موفقیت نیزه است. میدان گاوبازی با آن صورتی که امروزه می شناسیم در قرن هجده بوجود آمد و در آن زمان به عنوان ورزشی سطح بالا بحساب می آمد. در ابتدا هیچ گونه قانون و قواعدی بر آن حاکم نبود ولی فرانسیسکو رومرو[8] اولین کسی است که به وضع قوانین و جرائم پرداخت همانگونه که امروزه هم این قوانین اجرا می شود. مردم اسپانیا از بزرگترین علاقه مندان به گاوبازی شناخته شده اند. آنها به میدان گاوبازی به عنوان یک عرصه جالب، برای سرگرمی، یک هنر و یک تجمع فرهنگی باستانی که نسل اندر نسل تا به امروز رسیده، نگاه می کنند. برخلاف آنچه که اکثریت انسان ها تصور می کنند، این مراسم را به هیچ وجه، شکنجه گری و به کشتن دادن گاو بیچاره نمی دانند بلکه در واقع آنچه که می بینند سراسر شجاعت و مهارت گاوباز است. توجه عموم مردم به خود گاوباز است و تشویق آنها برای این است که او با حرکات هنرمندانه اش در لحظاتی که مقابل گاو خشمگین قرار گرفته بتواند خود را از مهلکه نجات دهد.
در نظر بعضی از مردم اسپانیا گاوبازی، یک نوع بازی نیست بلکه سرگرمی قانون مندی است که در آن گاوبازها با زندگی شان بازی می کنند. اگر تماشاچی خطری را که گاوباز را تهدید می‌کند حس نکند، دیگر به آن میدان گاوبازی گفته نمی‌شود. گاوباز همیشه احساس ترس دارد بنابراین باید بسیار شجاع باشد و این مسئله بسیار هیجان برانگیز است. اگر کسی به گاوبازی علاقه مند نباشد، آن را منفی نیز نمی‌داند البته گروه بسیار کوچکی در بین مردم شروع به فعالیت‌ها و تظاهراتی علیه گاوبازی کرده‌اند ولی تعدادشان بسیار کم است. ولی بدلیل علاقه‌ی شدیدی که به این ورزش وجود دارد، مزارع مخصوصی برای پرورش این گاوها وجود دارد که اگر این سنت نمی‌بود، نسل این نوع گاوها نیز از بین می‌رفت زیرا دیگر پرورشی صورت نمی‌گرفت.
[1] . Biblia
[2] . بحث هولوکاست، مخصوصا هنگامی که در مورد آئین یهودیت مطرح می‌شود، همچنان محل مناقشه است. (نویسندگان)
[3] . Celtiberic
[4] . Soria
[5] . Numancia
[6] . Grecorromana
[7] . Antonio Canero
[8] . Francisco Romero

نویسندگان: سیده فاطمه مرتضوی، محمد مهدی رضائیان